مال هایی که مال نیستند

طی دو روز گذشته، رئیس جمهور ترکیه برای افتتاح فرودگاه جدید استانبول، حدود یکصد نفر از روسای جمهور و مقامات سیاسی بلند پایه جهان را دعوت کرد و این دریغ را همچنان زنده نگهداشت که چرا رئیس جمهوری ایران اسلامی، وزاری دولت یا معاونان ایشان، در مراسم رونمایی از «ایران مال» به عنوان یکی از پنج مال برتر جهان، شرکت نکردند؟ در حالی که روزانه برای افتتاح یک پل معمولی، کاروان‌های دولتی گسیل می‌شوند.

به گزارش خبرنگار بازرگانی ایلنا، در طول تاریخ، بازار در فرهنگ ایرانی و البته در فرهنگ بسیاری از ملت‌ها صرفا جایی برای خرید و فروش کالا چه به صورت خرده فروشی یا به صورت عمده فروشی نبوده است. بلکه بازار در فرهنگ ایرانی مجموعه‌ای دارای هویت است که علاوه بر تجارت و خرید و فروش، هویت اجتماعی و مدنی نیز دارد به نحوی که در طول تاریخ، بازار در متن تحولات اجتماعی و سیاسی قرار داشته است.

از سوی دیگر در فرهنگ تمام ملل، بازار علاوه بر تامین مایحتاج روزانه مردم، جایی برای تفریح و وقت گذراندن خانواده‌ها نیز به شمار می‌آمده و بخشی از سنت فرهنگی و گردشگری ایرانیان محسوب می‌شده است.

تاریخچه بازار با شکل‌گیری شهرنشینی در ایران همزمان است و به حدود ده هزار سال پیش باز می‌گردد. در تمام دوره‌های سیاسی و اجتماعی ایران از دوره هخامنشی تا ساسانیان و بعد از اسلام شاهد گسترش تأثیرات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بازارها و ایجاد معماری فاخر با کارکردهای مختلف در سطوح صنوف بهره‌برداران و ارتباط این مجتمع‌های عظیم تجاری با امکانات رفاهی و تفریحی بوده‌ایم.

اما آنچه امروز از بازارهای قدیمی در ایران باقی مانده است و هنوز نیز با همان کارکرد قدیمی حیات دارد بیشتر متعلق به دوران صفویه به بعد است.

در این دوره بازارهای شهرهای بزرگی مانند اصفهان، تبریز، مشهد، قزوین و شیراز به شدت گسترش یافته و در کنار راسته‌های قدیمی و شماری از کاروانسراها، حمام‌ها، مدارس علمیه، خانقاه‌ها و امکانات تفریحی مثل پارک‌ها و زمین چوگان احداث شده است.

بازار تهران و تبریز نمونه‌ای از همین سنت ایرانی‌ است.

وجود قهوه‌خانه‌ها و نقال خانه‌ها و همچنین امکانی برای شعرخوانی و اجرای موسیقی همواره بخشی از هویت بازارهای ایرانی است. نمونه بازار این امر را می‌توان در میدان نقش جهان اصفهان مشاهده کرد.

میدان نقش جهان اصفهان که هنوز با همان کارکردهای روزهای اول پویا و زنده است، نمونه خوبی برای تعریف پدیده‌ای است این روزها «مال» نامیده می‌شود.

مدرنتیه و گذار از بازار به «مال»

مدرنتیه پدیده‌ای بود که تمام شئون زندگی بشر را دست خوش تحول کرد.

یکی از پیامدهای مدرنتیه، بزرگ شدن ابعاد شهرها بود. به نحوی که مفهوم «ابرشهرها» جایگزین شهرهای سنتی شد.

وسعت یافتن شهرها امکان تمرکز همه فعالیت‌های تجاری در یک محدوده مشخص از شهرها را از میان برد.

شهرها چنان بزرگ شدند و پدیده ترافیک چنان با زندگی انسان‌ها در آمیخت که اساسا امکان تردد همه شهروندان ساکن یک شهر به نقطه‌ای از شهر تحت عنوان بازار را از میان برد.

از این رو در مناطق مختلف شهرها مجتمع‌های تجاری، مراکز خرید، پاساژها و «مال‌ها» سر برآوردند که نتیجه طبیعی رشد شهرنشینی، صنعتی شدن و شهرها بودند.

این تحول را در شهر تهران به عنوان یک ابر شهر خوبی می‌توان رصد و مشاهده کرد. اما آیا مدرنیسم بازار سنتی را از میان برد؟ پاسخ منفی است. آنچه به وضوح عیان است عموم پدیده‌های سنتی در دوران مدرن خود را در قالبی جدید بازتولید کرده‌ و به حیات خود به شکلی نوین ادامه داده‌اند.

یکی از این پدیده‌های سنتی بازار بود که در قالب «مال» بازتولید شد و در ابعادی کامل‌تر از بازارهای سنتی، تدوام حیات یافت. اینک در تهران مراکز و مجتمع‌های متعددی را شاهد هستیم که با نام «مال» در شمال و جنوب و شرق و غرب تهران احداث شده‌اند و با استقبال شهروندان مواجه هستند.

اما پرسشی که به ذهن هر شهروند خطور می‌کند این است که تفاوت فروشگاه‌، مرکز خرید، پاساژ و مال در چیست؟ کدام یک از این اماکن را به صورت واقعی می‌توان «مال» نامید؟ اینک در تهران، اصفهان، مشهد، کرج و سایر شهرهای بزرگ، برآمدن مجتمع‌هایی را شاهد هستیم که هر یک تابلوی مال را بر سر در ورودی خود نصب کرده‌اند. این پرسش مطح می‌شود که اگر تمام این مجتمع‌ها مال هستند پس مرکز خرید و پاساژ چیست و چه تفاوتی با «مال» دارد؟

مال‌هایی که مال نیستند

مخاطبان برای شناسایی یک مال واقعی می‌توانند یک معیار مشخص داشته داشته باشند که سنگ محک شناسایی «مال واقعی» با مال‌های ادعایی است. همان گونه که پیشتر گفته شد پدیده مال گذار از سنت به سنت به مدرنتیه بود. در واقع «بازارهای سنتی» در دوران مدرن به صورت «مال» بازتولید شدند.

یکی از مولفه‌های اصلی در شناسایی یک مال این است که مجموعه‌ای که مدعی مال بودن است آیا از تمام مولفه‌های یک بازار سنتی برخوردار است؟ بازار‌های سنتی صرفا یک مرکز خرید نبودند، بلکه علاوه بر مرکز خرید امکانی برای گفت‌وگوی عمومی، سخنرانی‌های مذهبی و فرهنگی، نقالی و شعرخوانی، گردشگری و بازی و سرگرمی نیز بودند.

واقعیت این است که چند منظوره بودن بازار، توسط ما ایرانی‌ها در چهارصدسال قبل و در شهر اصفهان اجرایی شد. میدان تاریخی نقش  جهان که در زمان ساخت تا زمان انقلاب اسلامی به نام میدان شاه نامیده می‌شد و در حال حاضر به نام میدان امام خمینی (ره) نامیده می‌شود اولین مرکز تجاری تفریحی اقامتی  چند منظوره بوده است.

در مرکز میدان فضای سرگرمی و تفریح که آن موقع چوگان بود ساخته شدو در ضلع جنوبی میدان فضای عبادی ، مسجد امام خمینی که خود یکی از شاهکارهای معماری زمان صفویه هست بنا شده در ضلع غربی کاخ عالی قاپو که مرکز سیاسی و کاخ شاه عباس بود و در ضلع شرقی میدان، مسجد شیخ لطف الله که مسجد اختصاصی شاه عباس صفوی بود، احداث شد و در اطراف میدان 200 باب دکان دو طبقه احداث شد که این مغازه ها هنوز و پس از گذشت 400 سال همچنان وظیفه خود را به خوبی انجام می دهند. در اطراف میدان خروجی‌هایی به سمت بازار اصفهان به وجود آمد که در این مسیرها کاروانسرها و  تیمچه هایی  که محل استقرار و بار انداختن کاروان‌های تجاری و ملاقات بازرگان‌های آن دوره بوده، شکل گرفت.

در واقع با معیارهای امروزی میدان نقش جهان اصفهان، نخستین «مال ایرانی» بوده است و در دنیای مدرن یک مال با ابعاد تجاری، فرهنگی، گردشگری، تفریحی و ورزشی‌اش مال نامیده می‌شود. بازدید و بررسی میدانی خبرنگار اقتصادی ایلنا از عموم مال‌های تهران نشان می‌‌دهد، عموم مجتمع‌هایی که در تهران با عنوان مال به فعالیت مشغول‌اند، فاقد خصوصیات و شاخص های لازم برای مال نامیدن‌اند. در واقع عموم این مراکز را می‌توان مرکز خرید نامید و نه مال به معنای واقعی.

مساحت بیشتر این مال‌ها به نحوی نیست که از استانداردهای مال برخوردار باشد. از سوی دیگر عموم این مال‌های فاقد امکان فرهنگی، ورزشی و تفریحی‌اند و اگر هم چنین فضاهایی داشته باشند، میزان آن به نحوی است که هرگز بازار سنتی ایرانی را به ذهن تداعی نمی‌کند و با استانداردهای مدرن نیز همخوان نیست.

«ایران مال»، یک مال واقعی

گزارش میدانی خبرنگار اقتصادی ایلنا، نشان می‌دهد تنها مجتمعی که عنوان مال را به صورت واقعی دارد و به صورتی جالب تلفیقی از بازارهای سنتی ایرانی و استانداردهای مدرن به نمایش گذاشته، مجتمع بازار بزرگ ایران (ایران مال)، در غرب تهران (حدفاصل تهران و کرج) است. برخی از امکانات این مال به شرح زیر است:

مساحت و مقایسه با مال‌های مشابه

از سال ۱۳۹۰ ساخت این پروژه در زمینی به مساحت تقریبی ۳۲ هکتار آغاز شد و زیر بنای کلی مجموعه در فاز اول ۱.۳۵۰.۰۰۰ متر مربع است که به ۱.۹۵۰.۰۰ متر مربع با ساخت و تکمیل فاز دوم که اصطلاحاً «طرح توسعه» نامیده می‌شود، خواهد رسید. در کل این پروژه علاوه بر بخش تجاری، دو برج اداری، پارکینگ، هتل پنج ستاره، دریاچه موزیکال و تالار پذیرایی تعبیه شده است. اگر بخواهیم مساحت کل پروژه را معیار قرار دهیم، باید آن را بزرگترین مجتمع تجاری، اداری و تفریحی جهان بنامیم.

وجه تمایز ایران مال با سایر مال ها

تمایز ایران مال نسبت به سایر مجتمع‌های مشابه جهان که با توجه به مساحت و کارکرد، اصطلاحا مال نامیده می‌شوند، این است که ۷۰ درصد فضای آن کاربری مشاعات، تفریحی، فرهنگی، گردشگری، دینی، ورزشی، خدماتی، رفاهی و پارکینگ دارد. این پروژه از این جهت اهمیت دارد که نه تنها بزرگ‌ترین مرکز تجاری کشور است، بلکه دارای بزرگ‌ترین مجتمع‌های فرهنگی و رفاهی است که همگان می‌توانند از آن استفاده کنند.

جزئیات بخش‌های مختلف پروژه

مجموعه تجاری تفریحی ایران مال در منطقه ۲۲ تهران شامل بخش‌های زیر است: باغ ایرانی که شبیه سازی شده باغ شازده ماهان کرمان است (به عنوان قلب پروژه و از زیباترین بخش‌های ایران مال)، پیست یخ، ایوان بلور، تالار پذیرایی الماس، گالری و نمایشگاه خودرو، مجموعه سینمایی با ۱۴ سالن در فاز اول و ۴۰ سالن در فازهای بعدی، حدود ۲۰۰ رستوران و ۴ فودکورت و مرکز تفریحات خانوادگی، آمفی تئاتر،  هتل ۵ ستاره ایران مال با حدود ۴۰۰ اتاق در ۲۸ طبقه، دریاچه ایران مال با نمایش و رقص آب، شهربازی سرپوشیده همچنین طرح توسعه آتی که شامل یک مجموعه فروشگاهی بزرگ و مرکز بین المللی تجارت تهران و مرکز نمایشگاه‌ها است.

گردشگری و اقتصاد فرهنگ

اقتصاد فرهنگ نیز در این مجتمع نادیده گرفته نشده است و به این منظور ۴۰ سالن سینما در طرح توسعه ایران مال دیده شده که در فاز نخست، از ۱۲ سالن سینما با ظرفیت۱۸۰۰ صندلی رونمایی خواهد شد. کارشناسان، این پروژه را از منظر فرهنگی اتفاق مهمی می‌دانند که می‌تواند بسیاری از علاقه‌مندان به هنر هفتم را جذب سالن‌های ویژه نمایش فیلم کند.

از نکات قابل توجه این مجموعه سینمایی استفاده از روزآمدترین فناوری دنیاست و قرار است نمایش فیلم‌های برتر سینمای ایران و برگزاری جشنواره‌های سینمایی داخلی و بین المللی را در دستور کار قرار دهد.

بخشی که تاکنون در مجتمع‌های دیگر پیش‌بینی نشده و از آن به عنوان قلب فرهنگی بازار بزرگ ایران یاد می‌شود، باغ کتاب به وسعت ۳ هزار و ۳۰۰ متر مربع با ظرفیت ۶۷ هزار جلد کتاب در ایران مال است. بازار بزرگ ایران در کنار مراکز تجاری، ورزشی و سینمایی، دارای کتابخانه و فروشگاه بزرگ کتاب است.

نگاه دیگر به جذب گردشگر توجه دارد. امکاناتی که با این رویکرد مهیا شده نه تنها از منظر احیای فرهنگ ایرانی قابل توجه است، بلکه از جنبه‌های مذهبی و تفریحی نیز دارای اهمیت است. از بعد مذهبی این مجتمع توانسته فضای قابل ملاحظه‌ای را به نمازخانه‌ها اختصاص دهد. مسجد جامع محمد رسول‌الله(ص) با مساحت حدود ۱۲۰۰ مترمربع، در این مجتمع خودنمایی می‌کند. در مجموع حدود ۱۱۰ نمازخانه و مسجد با ترکیب و تلفیق معماری اسلامی و ایرانی و الگوبرداری از معماری سنتی، امکان دسترسی سریع تمامی مراجعان را برای انجام عبادات و ادای فریضه فراهم می‌کند.

بازار سنتی

بازار سنتی را می‌توان یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری و تجاری این مجموعه دانست که در واقع احیای معماری لطیف، رازآلود و معناگرای ایرانی-اسلامی است و ترکیب متوازنی از معماری و سازه بازارهای سنتی ایران در شهرهای تهران، اصفهان، تبریز، مشهد، اراک، قم، قزوین، شیراز و کرمان است که در چهار بخش منشعب از چهارسوق به ارائه صنایع دستی، فرش، خشکبار، سوغات ایرانی و اجناس و اقلام نفیس و عتیقه می‌پردازد.

بازار سنتی ایران مال، نماد فرهنگ ایرانی و اسلامی است. این بازار بزرگ‌ترین بازار سنتی با معماری سنتی است که بعد از دوره صفویه به‌طور متمرکز ساخته شده و مساحت آن یک هکتار است.

این بازار مانند بازارهای قدیمی دارای تالار آینه است که ۳۸ میلیون قطعه آینه در دیوار و سقف آن به‌کار برده شده است. از سویی برای نخستین بار به جای کافی‌شاپ، در این بازار به رسم قدیم، شربت خانه وجود دارد. سفره‌خانه سنتی، گذر هنر، سرای هنرمندان، راسته بازار و حجره‌ها از جمله مهم‌ترین بخش‌های آن است که با هدف تاثیرگذاری معماری ایرانی- اسلامی بر سبک زندگی جامعه ساخته شده است.

باغ و فضای تفرجگاهی

بازار بزرگ ایران دارای ۲ باغ است. باغ ایرانی ماهان با الهام از باغ ماهان کرمان با مساحت حدود ۱۶ هزار مترمربع و باغ دیدار که در مجاورت بازار سنتی است، با مساحت حدود ۳ هزار مترمربع از دیگر اماکنی است که با نگاه جذب توریست در این مجتمع ساخته شده است. جاده تندرستی با مسافت ۲ و نیم کیلومتر هم از دیگر مواردی است که می‌تواند مورد استقبال بازدیدکنندگان قرار بگیرد.

واحدهای تجاری و امکانات رفاهی

این فروشگاه‌ها که شامل ۷۰۰ واحد تجاری است، ۳ تا ۶ ماه دیگر راه‌اندازی می‌شوند. دومین اهرم درآمدزای ایران‌مال، رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌های آن هستند که در این خصوص نیز ۲۰۰ رستوران و کافی شاپ در این پروژه پیش‌بینی شده است. سومین مورد نیز که با رویکرد درآمدزایی در این مجتمع تعبیه شده، شهربازی سرپوشیده است که ۱۰ هزار مترمربع زیربنا دارد.

 همچنین فضاهای ورزشی استاندارد برای ۱۵ رشته ورزشی سالنی مانند کشتی، فوتسال، والیبال، بسکتبال، اسکیت روی یخ، تنیس روی میز، وزنه برداری، اسکواش، بدن سازی و ورزش‌های همگانی و هوازی مانند تنیس، دوچرخه سواری، پیاده روی نیز در این بخش جای می‌گیرد. علاوه‌بر این، فاز اول دارای یک هتل ۵ ستاره با ۴۰۰ اتاق و امکانات ویژه است که تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد. فضاهای نمایشگاهی مختلف نیز از دیگر جاذبه‌هایی است که می‌تواند به جذب گردشگر کمک کند. نمایشگاه دائمی خودرو از جمله آنها است.

بی‌ اعتنایی دولتی‌ها به یک پروژه ملی و بین‌المللی

در مراسم رونمایی از این ساره تمدنی که در تاریخ 11/02/1397 برگزار شد، حتی یکی از وزرای دولت یا معاونان رئیس جمهوری شرکت نکردند! در حالی که این پروژه یک ظرفیت ویژه برای ارائه توانمندی جمهوری اسلامی ایران است که در کمال شگفتی و در دوران دشوار تحریم، توسط مهندسان و متخصصان داخلی ساخته شده است و طی 6 سال، روزانه برای 20 هزار نفر (طی 3 نوبت کاری) و مجموعا 43 میلیون و 200 هزار نفر-روز، ایجاد اشتغال کرده است و در زمان آغاز به کار، برای 18 هزار نفر به صورت مستقیم و برای حدود 100 هزار نفر به صورت غیرمستقیم ایجاد اشتغال خواهد کرد.

در سال حمایت از کالای ایرانی، ایران مال را می‌توان به عنوان یک شرکت سهامی عام، حاصل اندیشه، تلاش، توان فنی-مهندسی و مصالح ایرانی و در یک کلام، محصول کاملا ایرانی برای همه ایرانیان قلمداد کرد.

طی دو روز گذشته، رئیس جمهور ترکیه برای افتتاح فرودگاه جدید استانبول، حدود یکصد نفر از روسای جمهور و مقامات سیاسی بلند پایه جهان را دعوت کرد و این دریغ را همچنان زنده نگهداشت که چرا رئیس جمهوری ایران اسلامی، وزاری دولت یا معاونان ایشان، در مراسم رونمایی از «ایران مال» به عنوان یکی از پنج مال برتر جهان، شرکت نکردند؟ در حالی که روزانه برای افتتاح یک پل معمولی، کاروان‌های دولتی گسیل می‌شوند.

رسانه بازی و رسانه سازی

بانک و رسانه : شاید بتوان مهم‌ترین مشکل انسان امروزی در کشوری با مختصات و مشخصات ایران را انبوهی اطلاعات و ضروری‌ترین مهارت مورد نیازش را، مهارت تشخیص اطلاعات درست از غلط و به عبارتی انتخاب اطلاعات دانست.

در این وضعیت بغرنج، رسانه‌ها – اعم از دیداری، شنیداری، مکتوب و مجازی- با تهدیدهای بالقوه مواجهند و هم با فرصت‌های طلایی. تهدید بالقوه‌شان ناظر به از دست دادن سرمایه اجتماعی‌شان – یعنی خیل مخاطبان- و فرصت طلایی‌شان به معنی افزایش اعتماد و اقبال اجتماعی – به معنی افزایش مخاطب- است.

در دورۀ «هر انسان، یک رسانه» و در زمانه «رسانه بازی» و «رسانه سازی» برخی ابزارهای رسانه‌ای – به طور مشخص شبکه‌های اجتماعی- خواسته یا ناخواسته ارکان حیاتی و هویتی کشور را به بازی گرفته‌اند و بدون توجه به آثار و تبعات این «خبر بازی» و «خبرسازی» به انتشار مطالبی می‌پردازند که در هیچ دستگاه عقلی و انسانی، قابل پذیرش نیست.
در تهران، برف سنگینی می‌بارد، تمام امور تحت تأثیر قرار می‌گیرند، از جمله پرواز هواپیماها دچار اختلال و تأخیر می‌شود. مسافران در فرودگاه در بلاتکلیفی آزاردهنده‌ای قرار می‌گیرند، به طور طبیعی اعتراض می‌کنند. این اعتراض در داخل سالن‌های انتظار بروز می‌یابد. در آن سالن چند بانک کشور شعبه و دستگاه خودپرداز هم دارند. خبری که تولید و منتشر می‌شود، ورشکستگی بانکی را اعلام می‌کند که شعبه و دستگاه خودپردازش در محل اعتراض مسافران بلاتکلیف به تأخیر در پرواز هواپیماست!!
آیا این «خبر بازی» و «خبر سازی» نیست؟ آن بانک که قریب ۹۰ سال است در افزایش اعتماد اجتماعی و سرمایه اجتماعی کوشیده است، قربانی چه چیزی می شود؟! جز بی‌اخلاقی؟ جز فهم نادرست از یک رویداد؟!
در این وانفسا که آلودگی هوا به ناکارآمدی دولت ربط داده می‌شود!! و در زمانه‌ای که تسویه حساب‌های شخصی در ملأعام و در رسانه‌های مجازی انجام می‌شود، وضعیت سرمایه اجتماعی، اعتماد عمومی به دستگاه‌ها و سازمان‌های خدماتی و حساس چه می‌شود؟
آنها که مدام رویاهای غیرانسانی و غیراخلاقی و مغرضانه خود را، در قالب خبر، گزارش و عکس منتشر می‌کنند و البته با ناشیانه‌ترین روش‌ها، سعی در ناامیدسازی و مأیوس نمودن مردم نسبت به شرایط اقتصادی ، وضعیت بانک ها و بازار پول و سرمایه – به رغم سامان دهی بازار غیر متشکل پولی توسط دولت و بانک مرکزی – دارند، آیا فقط لحظه‌ای به آثار و تبعات اقداماتشان می‌اندیشند؟
کانال‌های تلگرامی در اختیار دشمنان این مرز و بوم و رسانه‌های مزد‌بگیر و تابلودار بیگانه که هرلحظه، خبر ورشکستگی و خروج منابع از فلان بانک را در بوق می‌کنند، تا چه اندازه وجاهت رسانه‌ای و اجتماعی دارند؟
حتماً در دستگاه‌های عالی نظارتی، امنیتی، نظامی و انتظامی کشور، این امور پایش و رصد می‌شوند و حتماً اقدامات لازم برای جلوگیری از این مسموم‌سازی گسترده فضای ذهنی جامعه انجام می‌شود، امّا روی سخن در این مقال، با کسانی است که بدون داشتن مهارت انتخاب اطلاعات و بدون کمترین معرفت رسانه‌ای، اخبار دروغ و ناامیدکننده عوامل صهیونیسم و امپریالیسم جهان را بازنشر می‌کنند. آیا این خدمت بی‌مزد و مواجب، جز گام برداشتن در مسیر تحقق آرزوهای محال شبکه صهیونیستی- آمریکایی است؟
در هرجامعه‌ای با هرشرایطی، حتماً اشکالاتی وجود دارد. هرحکومت و هردولتی، حتماً نارسایی و کاستی و نقص دارد. آیا راه رفع مشکلات، انعکاس نارسایی‌ها، بیان کاستی‌ها، انتقاد و آگاه‌سازی افکار عمومی، دروغ‌سازی و سلب اعتماد اجتماعی به نهادهای اقتصادی و مورد اعتماد مردم است؟
تکلیف با کانال‌های تلگرامی مزدور، سایت‌های مزدور داخلی و خارجی و شبکه‌های گسترده آمریکایی- صهیونیستی مشخص است. روی سخن با خیل افراد و رسانه‌هایی است که ناخواسته و از روی جهل به خدمت دشمنان دین و میهن و مردم در آمده‌اند. باید از اینان پرسید اَین تَذهبون؟ به کجا می‌روید؟ …
در آستانه ورود به چهل سالگی جمهوری اسلامی ایران، حداقل انتظار از رسانه‌ها و مخاطبان میلیونی، بلوغی به اندازه چهل سال دشمنی دشمنان و مقاومت مردمان این دیار است. در دوره‌ای که «رسانه‌سازی» و «رسانه‌بازی» بزرگترین بحران جامعه است.
، و عده ای سخت می کوشند آدرس غلط بدهند و بحران را متوجه دارایی مادی و اجتماعی مردم نمایند.
با استناد به چهل سال تجربه ، با هم از این بحران نیز عبور خواهیم کرد ، به شرطی که مهارت تشخیص و گزینش اطلاعات را بیش از پیش بیاموزیم و به کار بندیم .

دکتر ابراهیم حسینی

ناکامی هجمه های شبکه های مجازی به نظام بانک کشور

شبکه های مجازی معاند، نظام بانکی کشور را هدف هجمه های خود قرار داده اند. این شبکه ها هر روز شایعه ای کذب و بی اساس را درباره یکی از بانک های کشور، علی الخصوص بانک های خصوصی منتشر می کنند.

هدف آن ها از این شایعه پراکنی ها سلب اعتماد عمومی از بانک هاست که از سنگرهای مهم پاسداری از اقنتصاد کشور و کمک به تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، افزایش تولید داخلی و ایجاد اشتغال محسوب می شود. گردانندگان شبکه های مجازی معاند که در تلاش های خود برای ایجاد آشوب و بی نظمی در کشور ناکام مانده اند با پی بردن به نقش بسیار حساس بازار پولی و بانکی در توسعه اقتصادی کشور و تامین منابع برای کارآفرینان و بنگاه ها ی اقتصادی، انواع دروغ پردازی ها و شایعه پراکنی ها درباره بنیه مالی بانک های ما را در دستور کار خود قرار داده اند.

این در حالی است که به رغم ادامه برخی تحریم های اقتصادی و بانکی علیه کشور ما، امروز بانک های ما با خلق خدمات و محصولات نوین و ابتکاری و بهره گیری از تکنولوژی پیشرفته بانکداری الکترونیکی، جای پای محکم تری در جامعه و در افکار عمومی پیدا می کنند تا جائی که به رغم همه این سم‏پاشی ها و شایعه پراکنی ها، برخی از بانک های خصوصی ما در رتبه بندی موسسات پولی و مالی معتبر جهان مثل موسسه بنکر به رتبه های بالای دست یافته و جایگاه خود را در نظام بانکی جهان ارتقا داده اند. تمامی این موفقیت ها حاصل اعتماد تزلزل ناپذیری است که مردم به نظام بانکی و بانک های مجاز کشور دارند. بانک هایی که تحت نظارت بانک مرکزی و در چارچوب قوانین و مقررات رسمی کشور به فعالیت مشغول اند و نقش اساسی در ایجاد ارزش افزوده برای اقتصاد کشور ایفا می کنند. به کلام دیگر امروز بانک های دولتی و خصوصی ما قابل اعتمادترین مامن برای حفظ و حراست از سرمایه های مردم به حساب می آیند و شایعه پراکنی های شبکه های مجازی معاند قادر به ایجاد کمترین تزلزل در اعتماد مردم نسبت به نظام بانکی نیستند.

فساد میلیاردی در بیمه ایران زیر سایه سوء مدیریت (اسناد)

یکی از عجایب ماندگار اداری کشور بازنشستگی سه باره شخصی است که این روزها به اتهام اختلاس کلان در بیمه ایران بازداشت است.

رویداد۲۴- یکی از عجایب ماندگار اداری کشور بازنشستگی سه باره شخصی است که این روزها به اتهام اختلاس کلان در بیمه ایران بازداشت است.

این اتفاق در حالی رخ داد که بازرسی شرکت در خواب غفلت بود و سید محمد. م رئیس شعبه ممتاز نمایشگاه بین المللی بیمه ایران از خلا عدم نظارت‎ها استفاده کرد و اقدام به اختلاس 14 میلیارد ریالی از پرونده موسوم به پتروشیمی دماوند کرد که پس از شکایت و اطلاع برخی از نمایندگان که خود متهم به همکاری در این موضوع بودند بازداشت شد.

این موضوع در حالی طی ماه‎های اخیر رخ داد که مدیران ارشد شرکت بیمه ایران به جای اطلاع‎رسانی، قبول مسئولیت و البته پاسخگوی نسبت به اتفاقات رخ داده ترجیح دادند تا بابت عملکرد مدیران متخلف و سهل انگار خود سکوت اختیار کنند و موضوع را از چشم بینای رسانه‎ها پنهان نگه دارند و با برکناری و مقصر جلو دادن مدیری دیگر سعی در انحراف موضوع از اهمال وظایف واحدهای نظارتی خود در داخل شرکت بودند.

اما سید محم.م نیروی که سه بار بازنشسته شده کیست؟ و چگونه توانسته است باوجود گزارشات محرمانه در خصوص تخلفاتش در استان گلستان سر از مهمترین شعب ممتاز استان تهران در آورد؟

سید محمد. م مدیرکل سابق بیمه ایران در استان گلستان بود. پس از کشف تخلفات فاحش وی از سوی سازمان بازرسی کل کشور طی گزارشی محرمانه به مدیر وقت حقوقی شرکت در تاریخ 94/11/3 به شماره 214837 پرونده نام برده به همراه خانم اکرم السادات.ع به هیات رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع می‎شود.

با این وجود به جای اینکه سید محمد. م تا بررسی تخلفات از کار تعلیق شود و یا حداقل در مناسب پایین‎تر مورد استفاده قرار گیرد، به یکباره مورد لطف و عنایت محمود امراللهی مدیرعامل سابق بیمه ایران قرار می‎گیرد و با ارتقاع جایگاه به سمت مدیر یکی از مهمترین شعب بیمه‌ای استان تهران یعنی شعبه ممتاز نمایشگاه بین المللی منصوب می‎شود.

سید محمد.م اوایل سال 95 چند ماه مانده به موعد بازنشستگی خود جهت انجام امور اقدام می‎کند. ولی باتوجه به ابلاغ قانون جدید در خصوص نحوه محاسبه سنوات بر مبنای آخرین رتبه و حقوق از ادامه امور اداری خوداری کرده و در نهایت درخواست بازنشستگی خود را پس می‎گیرد.

مدیرکل سابق بیمه ایران در استان گلستان مجددا در اواسط سال 95 درست همزمان با موعد بازنشستگی مجددا درخواست کتبی خود را برای طی مراحل اداری می‎دهد و پس از اتمام مراحل طی نامه به شماره 95/320660 مورخ 95/4/30 بازنشستگی وی توسط امیررضا نعمت اللهی معاونت سابق توسعه مدیریت و منابع انسانی به سید محمد.م ابلاغ می‎شود. وی پس از تسویه حساب اولیه اقدام به اخذ مبلغ 520 میلیون ریال به صورت الحساب از حق بازنشستگی خود می‎کند و در یک اشتباه فاحش مالی، حسابداری جهت پرداخت پاداش پایان خدمت به وی مبلغ 1/440/000/000 (یک میلیار و چهارصد و چهل میلیون ریال) بدون کسر مبلغ الحساب با نام برده تسویه حساب قطعی می‎کند.

مدیر مالی وقت شرکت پس از متوجه شدن این خطای محرز به جای درخواست عودت آنی مبلغ از نام برده از وی می‎خواهد پول شرکت نزدش باقی بماند و پس از دریافت وجه وام ضروری کارکنان در دو ماه آینده آن وقت اقدام به استرداد مبلغ الحساب کند.

آلودگی هوا

ارتباط میان تکنولوژی و علم

ارتباط نزدیک میان رویه های #علم و #تکنولوژی ممکن است به سهولت تمایزات مهم میان این دو را از نظر دور دارد. موضع غالب علم در میدان دید فلسفی، تشخیص این نکته را برای فیلسوفان دشوار کرد که تکنولوژی به جهت شمولش بر مسائلی که در علم پدیدار نمی شوند سزاوار توجه خاص است. این دیدگاه ناشی از همین عدم تشخیصی اغلب، و شاید تا حدی به نحو شگفت انگیز، به گونه ای ارائه میشود که به حد این مدعا که #تکنولوژی «صرفاً» علم کاربردی است تقلیل می یابد.

 پرسش از رابطهٔ میان علم و تکنولوژی مسئلهٔ محوری یکی از متقدم ترین مباحثات میان فیلسوفان تحلیلی تکنولوژی بود. هنریک اسکولیموفسکی به سال ۱۹۶۶ در ویژه نامه ای از نشریهٔ تکنولوژی و #فرهنگ استدلال کرد که تکنولوژی چیزی کاملا متفاوت با علم است (1966 Skolimowski). به تعبیر او، علم به آنچه هست می پردازد، حال آن که تکنولوژی به آنچه قرار است باشد. چند سال بعد، #هربرت_سایمون در کتاب معروف خود به نام علوم مصنوعات (1969 Simon) با عباراتی تقریباً مشابه بر این تمایز مهم تأکید کرد و گفت دانشمند به این که چیزها چگونه هستند می پردازد اما مهندس به اینکه چیزها چگونه باید باشند. گرچه تصور این که فیلسوفان متقدم قادر به تشخیص این تفاوت در جهت گیری نبوده باشند دشوار است، ممکن است گرایش ایشان، خاصه در سنت #تجربه_گرایی منطقی، به این که دانش را نظامی از قضایا ببیند به این اعتقاد منتهی شده باشد که در تکنولوژی هیچ دعوی معرفتی ای نقشی ایفا نمی کند که نتوان آن را در علم نیز یافت. لذا، از مطالعهٔ تکنولوژی انتظار نمی رفت که چالش تازه ای طرح کند یا در خصوص علایق #فلسفهٔ_تحلیلی شگفتی ساز باشد.

صنعت گردشگری سومین صنعت بزرگ صادرات جهان

 رویداد گردشگری در میان مردمان جهان بارقه‌ای از امید، رفاه و توانایی درک درست و فهم نسبی پیچیدگی‌های زندگی، متغیرهای فرهنگی و تنوع معیشت در سراسر جهان را برای همگان به ارمغان می‌آورد.

امروزه صنعت گردشگری سومین صنعت بزرگ صادرات جهان پس از مواد شیمیایی وسوخت است. رویداد گردشگری در میان مردمان جهان بارقه‌ای از امید، رفاه و توانایی درک درست و فهم نسبی پیچیدگی‌های زندگی، متغیرهای فرهنگی و تنوع معیشت در سراسر جهان را برای همگان به ارمغان می‌آورد. در سال 2016 یک‌ میلیارد و 235 میلیون مسافر از مرزهای بین‌المللی عبور کرده‌اند و پیش‌بینی می‌شود که این تعداد تا سال 2030 به بیش از یک‌میلیارد و800 میلیون نفر برسد.

سازمان جهانی جهانگردی شعار روزجهانی جهانگردی امسال را تحت عنوان "گردشگری پایدار؛ ابزاری برای توسعه" نامگذاری نموده است. بزرگداشت روز جهانی گردشگری در حقیقت فرصتی است برای تعامل و همکاری‌های سازنده در عرصه خلاقه و گسترده صنعت گردشگری تا فعالان این صنعت در اقصای‌ نقاط جهان بتوانند با کمک به پیشرفت همه‌جانبه و توسعه پایدار، زمینه را برای رونق و شکوفایی، صلح و امنیت پایدار و نهایتاً ایجاد جهانی بهتر و مطلوب‌تر فراهم کنند. از سوی دیگر گردشگری رویکردی مبتنی ‌بر نیاز فطری انسان است که با درنظرداشتِ الزامات اخلاقی، ملاحظات زیست‌محیطی و صیانت و حفاظت از منابع و دستاوردهای طبیعی و تاریخی به رشد و توسعه اجتماعی، ایجاد اشتغال پایدار و توانمندسازی جوامع بومی و محلی و سودبری این جوامع از فعالیت‌های گردشگری کمک می‌کند، ازین رو بایسته است که موردتوجه جدی دولت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی و سیاست‌گذاران قرار گیرد.

حس کنجکاوی انسان و حرکت وی بر روی کره زمین از دیرباز در راستای تأمین ضرورت‌ها و نیازهای انسانی صورت پذیرفت، بی‌آنکه به آن آگاه باشد و حال پس از گذشت سال‌ها این شیوه فراگیر و منش نهادی‌شده انسانی به عنوان یکی از فعالیت‌های مهم بشری لقب گرفته و با عنوان «گردشگری» مطرح است. اهمیت و ضرورت گردشگری در جهان بر کسی پوشیده نیست. امروزه گردشگری به عنوان یکی اجزای جدایی‌ناپذیر زندگی بشری به شمار می‌رود، و از آن به عنوان ابزاری به منظور توسعه نام می‌برند؛ با این همه، شاهد آن هستیم که عدم شناخت صحیح و کافی از آن، آسیب‌های زیانباری را به وجود آورده است.

گردشگری به عنوان یکی از صنایع پردرآمد، از بخش‌ها و عناصر بسیار متنوع و متکثری تشکیل شده است و همین امر بر پیچیدگی و پویایی آن می‌‌افزاید. در نگاه کلی سفر امری بسیار ساده و به عنوان یکی از فعالیت‌های روزمره، مرسوم و معمولی زندگی نگریسته می‌شود، اما با بازنگاهی عمیق و درنگ در این پدیده، پیچیدگی آن نمود پیدا می‌کند. از این رو گردشگری امروزه یک موضوع کاملاً تخصصی است و بدون اتکاء به رویکردهای علمی و اقدامات قاعده‌مند نمی‌توان شناخت و تفسیر قابل‌قبولی از آن انتظار داشت. شناخت گردشگری نیازمند شناخت منسجم و روشمند زنجیره خدمات کالا و خدمات در فرآیند گردشگری، گردشگر، جامعه میزبان، زیرساخت‌ها، شبکه حمل‌و‌نقل، اقامتگاه، غذا و نوشیدنی و ... است که از جمله اجزاء و فعالیت‌های آن به شمار می‌روند و هر کدام ازین اجزاء نیز به زیربخش‌ها و ریزفعالیت‌های جداگانه و تخصصی تقسیم می‌شوند.

    در این روز جهانی گردشگری به خاطر آوریم هر زمان و به هر کجا که سفر می‌کنیم، بدانیم که: احترام به طبیعت و احترام به فرهنگ در حقیقت احترام به خود است و یک‌ گردشگر خوب می‌تواند با رعایت ملاحظات و اهداف فرهنگی و زیست‌محیطی که گردشگری پایدار قائم به آن است، سفیری برای آینده بهتر باشد.

گردشگری نیز همانند سایر فعالیت‌های مرسوم بر اساس نیازهای جوامع شکل گرفته و رویکردهای متنوعی طی ادوار مختلف در آن ایجاد و گسترش یافته است. گردشگری در حقیقت اقدامی است در جهت ایجاد پایداری است و فعالیت‌های گردشگری به نوبه خود باید در راستای اهداف پایداری باشد و به عنوان یکی از عناصر توسعه پایدار لقب گرفته است. از سوی دیگر ذکر این نکته ضروری است که صحبت از توسعه پایدار صرفاً به درآمدهای اقتصادی ناشی از گردشگری، ارزآوری و حضور انبوه گردشگران در یک مقصد گردشگری محدود نمی‌شود؛ بلکه توسعه پایدار مفهومی هنجاری بوده و به معنای توسعه همه‌جانبه و یکپارچه است. توسعه پایدار حتی صرفاً به مفهوم حفظ منابع زیست‌محیطی و یا افزایش درآمدهای اقتصادی و نرخ اشتغال و کاهش بیکاری نیست؛ بلکه به توسعه در همه بخش‌ها و عناصر تأکید می‌کند. هنگامی‌که توسعه در همه فعالیت‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی نفوذ کند و یکپارچگی اهداف و چشم‌انداز جامع در آن مطرح گردد، پایداری محقق شده و منجر به توسعه خواهد شد. به این مفهوم که اشتغال‌زایی نیروی کارآمد و متخصص، در معنی به‌کارگیری نیروهای فعال و آگاه به ابعاد مختلف گردشگری، توسعه بدنه علمی و افزایش علم و آگاهی نسبت به همه ابعاد زنجیره فعالیت‌های گردشگری است و این مهم معرف نقش و اهمیت مولفه آموزش در گردشگری است.

در واقع گردشگری از قابلیت‌های بسیاری در جوامع برخوردار بوده و صرفاً به سفر به یک مقصد و استفاده از خدمات محدود نمی‌گردد. بلکه از زمانی که فرد به دلایل و انگیزه‌های گوناگون، تصمیم به سفر می‌گیرد، تا زمانی که سفر خود را آغاز کرده و به انجام می‌رساند و حتی با گذشت زمان که خاطرات سفر گذشته را مرور می‌کند، همگی در فرآیند گردشگری قرار می‌گیرد که تأثیرات گوناگونی در جوامعِ مقصد سفر از خود به جای گذاشته است. گردشگری علیرغم درآمدهای اقتصادی درخور توجه، نتایج و پیامدهای غیراقتصادی در سایر جوامع انسانی دارد که اهمیت بررسی آن را بیش از پیش موردتوجه قرار می‌دهد. گردشگری در ذات و سرشت، مفاهیم حرکت و تعامل مستقیم و مستمر انسان با محیط و سایر انسان‌ها را در خود دارد. این حضور و تعامل نیازمند بهینه‌سازی عوامل و عناصری است که دستاوردهای آن را بیشتر نماید. درآمدهای اقتصادی بخش کوچکی از گردشگری است که متآسفانه در سال‌های اخیر به سایر جوانب آن تعمیم داده شده است و بر آن سایه افکنده است.

بسی جای تأمل است که گردشگری آنگونه که موردانتظار است، به جوامع شناسانده نشده و از سوی دیگر توسعه پایدار نیز آنگونه که شایسته است بازشناسی، واکاوی، تعبیر و تفسیر نشده است. گردشگری و توسعه هر دو از مفاهیم چندرشته‌ای هستند که موضوعات و مبانی همه بخش‌های مطالعاتی را شامل شده و تنها با رویکرد کلان و همسو دست‌یافتنی خواهند بود. ذکر این نکته ضروری است که امروز اکثر فعالیت‌ها و اقدامات صورت‌گرفته با پراکندگی همراه بوده و اگر توسعه و رشدی هم اتفاق می‌افتد تک‌بعدی است و تنها به حوزه خاص مرتبط است؛ همچنین رشد به صورت دائمی و مستمر شکل نمی‌گیرد، بلکه موقتی و محدود خواهد بود.

پاسداشت روز جهانی گردشگری و شعار توسعه پایدار، دریچه‌ای است برای نگاه عمیق‌ و دقیق‌تر به گردشگری و اقداماتی که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرند. این فرصتی منحصر‌به‌فرد برای همه ماست تا با همکاری و تعامل با یکدیگر به ترویج سفر و گردشگری به عنوان یک فعالیت بزرگ انسانی در قرن بیست‌‌‌ویکم اهتمام کنیم، به امید آینده بهتر همراه با صلح و رفاه.

در این روز جهانی گردشگری به خاطر آوریم هر زمان و به هر کجا که سفر می‌کنیم، بدانیم که: احترام به طبیعت و احترام به فرهنگ در حقیقت احترام به خود است و یک‌ گردشگر خوب می‌تواند با رعایت ملاحظات و اهداف فرهنگی و زیست‌محیطی که گردشگری پایدار قائم به آن است، سفیری برای آینده بهتر باشد.

امید است ضمن تأکید به اهمیت گردشگری، مفاهیم، مبانی و اقدامات پیش رو با نگاه علمی همراه شده و از سوی دیگر با اعمال نگاه یکپارچه از سوی ارگان‌ها و نهادهای اجرایی، نهادهای خدماتی، بازار و نهادهای آموزشی، شاهد رشد همه‌جانبه گردشگری در کشور عزیزمان ایران باشیم که بی‌شک ضمن بهره‌مندی از غنای تاریخ و فرهنگ، شایسته توسعه و تعالی بیش از پیش، در حوزه گردشگری است.

 

منوچهر جهانیان
رئیس دانشکده علوم گردشگری
دانشگاه علم و فرهنگ