تغذیه و تاثیر آن بر سلامت روان

پژوهشگران معتقد هستند تغذیه بر سلامت روان و عملکرد سلول‌های عصبی تاثیرگذار است و انتخاب آگاهانه رژیم غذایی می‌تواند سلامت روان را ارتقاء بخشد؛ در این بین دیدگاه‌های مختلفی در مورد گیاهان دارویی وجود دارد که عمدتا بر تاثیر مثبت این گیاهان بر عملکرد بدن و ارتقاء سلامت روان تاکید دارد.

یک کارشناس ارشد تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این خصوص گفت: کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی با بیماری‌های روحی نظیر افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیت، اختلال دو قطبی، سایکوز، فوبیا، اختلال شناختی و مشکلات رفتاری ارتباط دارد؛ بنابراین داشتن یک رژیم غذایی مناسب که تامین کننده نیاز بدن به تمام مواد مغذی باشد، در پیشگیری و بهبود این دسته از بیماری‌ها تاثیرگذار خواهد بود.

فاطمه نوری اضافه کرد: کمبود مواد مغذی در بدن بر روی متابولیسم بعضی از داروهای مورد استفاده در بیماری های روانی موثر است؛ بنابراین رژیم غذایی مناسب باعث بهبود اثرگذاری داروها نیز می شود.

وی با بیان اینکه یافته‌های علمی نشان می‌دهد که کاهش وزن در افراد چاق یا کسانی که اضافه وزن دارند به بهبود سلامت روان کمک خواهد کرد، گفت: کاهش و افزایش قند خون نیز بر وضعیت روانی مانند افسردگی و موثر است؛ بنابراین حفظ قند خون در سطح طبیعی اهمیت دارد؛ تمایل افراد به مصرف شیرینی در هنگام مواجهه با استرس هم به دلیل تاثیر آن در ایجاد حس آرامش است.

این کارشناس ارشد تغذیه همچنین گفت: مصرف میزان کافی غلات یا غذاهای دارای غلات مانند نان سبوس دار و برنج قهوه‌ای توصیه می‌شود و دریافت کم کربوهیدرات تاثیر منفی بر حالات روحی دارد.

او با یادآوری این نکته که کمبود ویتامین D در ابتلا به افسردگی، اختلالات خلقی و شناختی تاثیرگذار است؛ گفت: سطح مناسب ویتامین D در بدن برای درمان افسرگی مفید است.

این کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه داد: بهترین راه دریافت ویتامین D تماس با نور آفتاب به میزان دست کم ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در روز است. البته مصرف غذاهایی همچون ماهی‌های چرب، زرده تخم مرغ و غذاهای غنی شده با ویتامین D نیز مفید خواهد بود.

نوری خاطرنشان کرد: روغن ماهی در بسیاری از بیماری‌های روانی مانند افسردگی، شیزوفرنی، افسردگی و اختلال دو قطبی مفید است.

این کارشناس ارشد تغذیه گفت: مصرف ماهی و مکمل امگا ۳ در بهبود عملکرد شناختی و زوال عقلی نقش دارد؛ به همین دلیل مصرف دست کم دو بار در هفته ماهی در بزرگسالان توصیه می شود.

او اضافه کرد: در صورتی که فردی دریافت کافی ماهی نداشته یا نیاز به مصرف مکمل امگا ۳ داشته باشد، استفاده از این مکمل به همراه وعده غذایی که حاوی چربی است توصیه می‌شود.

نوری گفت: رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی بر سلامت روان تاثیر مثبت دارد. داشتن یک رژیم غذایی مدیترانه ای شامل رژیم حاوی مقادیر زیاد میوه و سبزی، همراه با مصرف غلات سبوس دار، حبوبات، ماهی، غذاهای دریایی، مغزها، دانه ها، روغن زیتون و مصرف کمتر گوشت قرمز و شیرینی باعث جلوگیری از کاهش عملکرد شناختی می شود. این نوع رژیم غذایی باعث تاخیر تخریب سلول های عصبی نیز خواهد شد.

به گفته این کارشناس و براساس یافته‌های علمی، مصرف زردچوبه به دلیل داشتن «کورکومین» منجر به محافظت از سلول های عصبی و منجر به کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و پارکینسون می شود و در درمان افسردگی مفید است.

این کارشناس ارشد تغذیه گفت: مصرف پیاز، زنجبیل، زردچوبه، پونه، رزماری، سیر، سیب، آلبالو، شکلات تلخ، انگور، آب انگور، پرتقال، گریپ فروت و چای(سفید، سبز، سیاه) بر سلامت مغز تاثیر مثبت دارد.

او به افراد مبتلا به اضطراب توصیه کرد که میزان مصرف کافئین خود را کاهش دهند و افزود: کافئین در چای، قهوه، نوشابه و شکلات تلخ وجود دارد؛ این افراد می‌توانند چای سبز را جایگزین قهوه کنند؛ البته به آنان توصیه می‌شود که دریافت قند، شکر و محصولات غذایی شیرین شده با شکر را کاهش دهند.

نوری همچنین با یادآوری این که دریافت روزانه مکمل مولتی ویتامین مواد معدنی نیز مفید است، گفت: مصرف یا حتی بوییدن گیاه اسطوخودوس نیز باعث ایجاد آرامش و کاهش اضطراب می شود.

این کارشناس ارشد تغذیه افت قند خون را عاملی موثر در بروز اضطراب دانست و بر داشتن برنامه غذایی منجر به حفظ سطح طبیعی قندخون تاکید کرد و گفت: افراد مبتلا به اختلال دو قطبی باید مصرف شکر و کافئین را کاهش دهند.

 

منبع: ایسنا